Inleiding

In het programma Zorg en Welzijn is 2015 het eerste jaar, waarin de gemeente de nieuwe zorgtaken op het terrein van de ouderenzorg, jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en beschermd wonen heeft uitgevoerd. Ook participatie behoort tot de nieuwe taken, maar deze vindt u terug in programma 3. Dit programma Zorg en Welzijn is het omvangrijkste programma, waarin circa 130 miljoen omgaat. In de paragraaf Financiële verantwoording decentralisaties sociaal domein treft u een integrale verantwoording aan, die zowel dit programma als onderdelen van programma 3 Participatie en Werkgelegenheid omvat.

Begroot vs Realisatie
Lasten

begroot
€ 128.082
realisatie
€ 128.518
afwijking
€ -436 -0.3%

Begroot vs Realisatie
Baten

begroot
€ 4.071
realisatie
€ 6.436
afwijking
€ -2.365 -36.7%

Programmadoelstelling

Strategische doelen
Iedereen zorgt naar vermogen voor zichzelf en elkaar, daar waar nodig met ondersteuning

Het versterken van de positieve gezondheid van onze inwoners:
In 2015 zijn we Jongeren Op Gezond Gewicht - aanpakgemeente geworden. Gemiddeld één op de zeven Nederlandse kinderen heeft overgewicht. Venlo is hier geen uitzondering op. In het naschools activiteitenaanbod en het programma Skooly worden kinderen de mogelijkheid geboden deel te nemen aan een activiteitenaanbod van sport, spel en bewegen. De Gezonde sportkantine en de Beweegpas zijn interventies die samen met verenigingen en scholen worden opgepakt.
De Bestuurscommissie Gezondheid van de Veiligheidsregio heeft de basis voor een nieuwe regionale meerjarenvisie Publieke Gezondheid gelegd. Er is onder meer tot een structurele regiobrede aanpak van schoolziekteverzuim besloten, die vanaf 2016 wordt uitgevoerd. De GGD jeugdgezondheidszorg is daarnaast steviger aangesloten op de wijkgerichte aanpak. De uitvoering van het lokaal gezondheidsbeleid omvat onder meer Hart voor Venlo (reanimatie) en een integrale aanpak van kwetsbare groepen.

Het samen met de burgers zorgen voor en versterken van een structuur van algemene ondersteuning:
Er zijn inmiddels 16 Informatie & Adviespunten in Venlo, die geheel op vrijwilligers draaien. Er zijn 10 open inlopen gerealiseerd door en voor wijkbewoners in de Huizen van de Wijk, waar in januari 2015 gemiddeld 285 mensen per maand aan deelnemen. Eind 2015 is dit gegroeid naar 450 bezoekers per maand. Tevens is de Kan Doen-aanpak (een vorm van arbeidsmatige dagbesteding) naast Venlo-Oost in 2015 ook in Blerick gestart.
Actieve buurtbewoners beheren of ondersteunen als vrijwilligers de gemeenschapsaccommodaties. Er zijn 24 Huizen van de Wijk. De gemeente zorgt voor de realisatie, instandhouding en ondersteuning van de gemeenschapsaccommodaties. In 2015 is een diepgaand onderzoek verricht naar de wenselijke toekomst van de gemeenschapsaccommodaties.
400 inwoners met een ondersteuningsvraag zetten zich actief in voor anderen in hun wijk (wederkerigheid).

Het bevorderen van welzijn (welbevinden) van onze inwoners:
Per 1 mei 2015 zijn drie teams bewonersondersteuning van start gegaan (in totaal 17 formatieplaatsen). Medewerkers van drie organisaties (Wel.kom, Synthese en Assist) werken samen in deze drie teams. De nieuwe teams hebben een inventarisatie gemaakt van alle activiteiten en bewonersinitiatieven die er al zijn in de wijken. Er zijn diverse activiteiten en projecten begeleid.
Zo’n 1.500 mantelzorgers hebben in 2015 een mantelzorg voucher aangevraagd en ontvangen. De gemeente Venlo heeft in 2015 als werkgever de erkenning van mantelzorgvriendelijke werkgever ontvangen.

Het bieden van maatwerkondersteuning:
-Sociale wijkteams:
Er is een dekkend netwerk van 12 kernteams gevormd van ruim 100 professionele generalisten. Deze teams zijn de centrale toegang voor ondersteuningsvragen op het gebied van werk, wonen, welzijn en zorg (Wet maatschappelijke ondersteuning - Wmo- en Jeugd).
4.450 individuele leefzorgplannen zijn in overleg met de betrokken inwoners opgesteld waarin een ondersteuningsarrangement is vastgelegd
90% van de vereiste herindicaties zijn uitgevoerd bij klanten die eind 2014 overkwamen uit de AWBZ of de jeugdzorg. De laatste 10 % herindicaties worden in de 1e helft 2016 uitgevoerd.
In heel Venlo zijn vier uitvoeringsteams individuele ondersteuning (48 medewerkers met gemiddeld 24 uur) ingezet in wijken om de ondersteuning meer integraal, flexibel en dichtbij de burger te organiseren.
In heel Venlo zijn drie uitvoeringsteams gezinscoaches gevormd (35 medewerkers met gemiddeld 24 uur). In 2015 zijn vooral de complexere casussen bij deze gezinscoaches terecht gekomen. In 2016 zullen zij ook meer preventief worden ingezet.
In de wijken Venlo-Noord en Tegelen is gestart met uitvoeringsteams hulp bij het huishouden (180 medewerkers).

-Wet Maatschappelijke Ondersteuning:
In 2015 is de ondersteuning en zorg overgenomen van 1.800 voormalige AWBZ-cliënten met individuele begeleiding, begeleiding in groepsverband (met name dagbesteding) en kortdurend verblijf, alsmede het bijbehorende vervoer.

-Jeugd:
In 2015 is de continuïteit van zorg voor alle overgangscliënten vanuit de Jeugdwet geborgd. In Venlo ging het om 1.500 jongeren.

-Beschermd wonen:
Wij hebben een maatwerkvoorziening gerealiseerd voor burgers uit de gehele regio Noord- en Midden-Limburg, die kampen met psychische en psychiatrische problematiek. Er is opvang en begeleiding geboden aan circa 1.000 mensen in de regio, waarvan 240 in Venlo.

Indicator

JR 2014

JR 2015

2016

2017

2018

Zelfredzaamheid van de inwoners (schaalscore)

89,00

Over 2014 zijn geen gegevens beschikbaar omdat er geen stadspeiling is uitgevoerd.

Indicator

JR 2014

JR 2015

2016

2017

2018

Aandeel inwoners dat mantelzorg of buren-, bejaarden-, of gehandicaptenhulp verleent

51,00

Over 2014 zijn geen gegevens beschikbaar omdat er geen stadspeiling is uitgevoerd.

Doelen & Prestaties

Het versterken van de positieve gezondheid van onze inwoners

-Positieve gezondheid
Ondanks doorvoering van een fors aantal kostenbesparende maatregelen in de afgelopen jaren zijn alle wettelijke GGD taken, waarvoor gemeenten verantwoordelijk zijn, volledig uitgevoerd. Dit omvat consultatiebureaus, infectieziektebestrijding, gezondheidsbevordering op scholen en inspecties kinderopvang.
Er is een gezamenlijke preventieve aanpak ontwikkeld voor schoolziekteverzuim volgens de succesvolle formule M@ZZL. Hierbij werken scholen, gemeente en GGD gestructureerd samen bij het vroeg signaleren en interveniëren bij dreigende psychosociale problematiek.
Het nieuwe meerjarenbeleid voor de GGD is vol in ontwikkeling. Belangrijke pijlers zijn het meer vraag gestuurd en risico gestuurd opereren richting gemeenten, bewoners in de wijken andere maatschappelijke samenwerkingspartners. Daarin heeft de GGD al een aantal stappen gezet in 2015. De meerjarenvisie GGD wordt in 2016 afgerond.

Het samen met de burgers zorgen voor en versterken van een structuur van algemene ondersteuning:
-Informatie & advies
De 16 Informatie & Advies-punten draaien op vrijwilligers en zijn er voor alle inwoners uit de wijk die informatie en/of advies nodig hebben. De vrijwilligers van I&A inventariseren vragen van inwoners, beantwoorden deze of leiden deze door. Maar I&A is meer: bij I&A komen initiatieven samen en worden (I&A) verbindingen gelegd.
We streven naar eigenaarschap van I&A bij de wijk, bij de vrijwilligers. De vrijwilligers zijn zo veel mogelijk zelf verantwoordelijk voor hun I&A en maken hun eigen keuzes die passen bij de wijk. We faciliteren de vrijwilligers indien nodig. Voor de begeleiding van vrijwilligers I&A zetten we sinds juni 2015 beroepskrachten (3 fte) in. De begeleider I&A ondersteunt en coacht de vrijwilligers.

-Open inloop in Huizen van de Wijk
De dagbesteding is voor een deel gekanteld naar een algemene voorziening: in tien Huizen van de wijk is een open inloop gerealiseerd. Een deel van de deelnemers aan de voormalige AWBZ-dagbesteding voor ouderen is na screening in samenwerking met Ketenzorg dementie overgegaan naar de open inlopen. Inmiddels zijn hier ook nieuwe deelnemers verwelkomd.

-Gemeenschapsaccommodaties:
In 2015 is gestart met de uitvoering van drie opdrachten, namelijk een second opinion over de exploitatieformule van ’t Raodhoes in Blerick, een behoeftenonderzoek onder het verenigingsleven in Tegelen en Steyl in relatie tot een multifunctionele accommodatie en het opstellen van nieuw beleid voor alle gemeenschapsaccommodaties. De eerste twee opdrachten zijn opgeleverd en leiden tot vervolgacties in 2016. De laatste opdracht wordt in juni 2016 afgerond met de vaststelling van een beleidsplan, een uitvoeringsprogramma 2017-2020 en een subsidieregel.
Er is in 2015 opnieuw subsidie verleend aan beheerders, die een gemeenschaps-accommodatie exploiteren. Het ging hierbij met name om maatwerksubsidies m.b.t. de exploitatie of investeringen in afwachting van de totstandkoming van nieuw beleid voor gemeenschapsaccommodaties. Zonder deze subsidies zou het voortbestaan van een aantal gemeenschapsaccommodaties niet meer gegarandeerd kunnen worden.
De inzet voor het realiseren van nieuwe multifunctionele accommodaties is voortgezet.
In 2015 is de BMV De Vilgaard opgeleverd. Het project De Hamar is nog niet afgesloten vanwege het meningsverschil met de belastingdienst over de BTW-aftrek over de exploitatiekosten en de kosten van de nieuwbouw.

Het bevorderen van welzijn (welbevinden) van onze inwoners
- Van steunpunt naar expertisecentrum mantelzorg
In 2015 is de samenwerking tussen de twee steunpunten mantelzorg (Proteion, Welzijn en Synthese) die actief zijn in Venlo versterkt. Beide steunpunten ontwikkelen zich door tot kenniscentra voor mantelzorg. De steunpunten gaan zich minder richten op de ondersteuning van de individuele mantelzorger en meer richten op integrale mantelzorgondersteuning. Bijvoorbeeld het trainen en ondersteunen van professionals en (zorg)vrijwilligers, zoals de leden van de wijkteams en de vrijwilligers van Informatie & Advies. Hiermee wordt het netwerk rond de mantelzorger sluitend.

- Mantelzorgers
Het mantelzorgcompliment is per 1 januari 2015 overgeheveld naar gemeenten. In oktober 2015 zijn Venlose mantelzorgers vouchers aangeboden ter waarde van € 75 per mantelzorger per jaar. Mantelzorgers kunnen deze vouchers inleveren bij lokale ondernemers in Venlo, die de waarde van de vouchers verhogen met aantrekkelijke acties. Hiermee spreken we ondernemers aan op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en stimuleren we de lokale economie. Naast de vouchers krijgen mantelzorgers ook een mantelzorgpas. Deze pas biedt extra voordelen voor mantelzorgers.
We hebben in 2015 een klankbordgroep met mantelzorgers opgezet, evenals een denktank met partners. Deze netwerken vormen voor ons een belangrijke bron van input.

Het bieden van maatwerkondersteuning:

-Sociale wijkteams:
De toegang tot zorg en ondersteuning is integraal en dichtbij de burger georganiseerd via de Sociaal wijkteams. Elk Sociaal wijkteam bestaat uit een kernteam dat de toegang tot ondersteuning organiseert en een uitvoeringsteam dat de noodzakelijke ondersteuning per inwoner organiseert.
We hebben ondersteuningsarrangementen ingezet, waarbij de regie meer bij de inwoner ligt en ingezet is op versterking van het netwerk. 9 % van onze inwoners is bereid iets terug te doen voor andere inwoners in de wijk.
Er is een digitaal registratiesysteem ontwikkeld voor het opstellen van de leefzorgplannen
Er is een midoffice (11,9 Fte) doorontwikkeld waar alle ondersteuningsvragen van burgers en doorverwijzingen worden opgepakt, geregistreerd en doorgezet naar bijvoorbeeld het sociale wijkteam
Er is intensief geïnvesteerd in deskundigheid van de wijkteamleden: één gezin – één plan – één regisseur, keukentafelgesprekken, leefzorgplannen en de trap van oplossingen.
Er is geïnvesteerd in samenwerking en afstemming met andere partijen zoals huisartsen, wijkverpleegkundigen, scholen, politie, veiligheidshuis/Veilig Thuis gericht op een sluitende en meer preventieve aanpak.

-WMO:
Met ingang van 1 januari 2015 is de gemeente naast de bestaande Wmo-taken ook verantwoordelijk geworden voor de voormalige AWBZ-taken begeleiding. Deze bestaan uit individuele begeleiding en begeleiding in groepsverband (waaronder dagbesteding) en kortdurend verblijf.
Mensen met een persoonsgebonden budget (PGB) zijn door de gemeente ondersteund bij het aanvragen en indienen van de juiste documenten bij de Sociale Verzekeringsbank zodat hun zorgaanbieders daadwerkelijk zijn betaald. In een aantal gevallen heeft de gemeente een voorschot verstrekt zodat de zorg gecontinueerd kon worden.
Verder neemt de regio Venlo deel aan de landelijke regeling Huishoudelijke Hulp Toelage. Dit is een arbeidsmarktregeling gericht op behoud van werkgelegenheid van de huishoudelijke hulp. Vanwege de complexe regelgeving en het tijdelijke karakter van de regeling is de deelname beperkt geweest. Dit is ook het landelijke beeld. De verwachting is dat deze regeling structureel gaat worden.
Tenslotte heeft in 2015 een nieuwe aanbesteding van de hulpmiddelen plaatsgevonden, welke een besparing (op de prijzen) op gaat opleveren van ca. 5 ton op jaarbasis.

-Jeugdzorg:
Met ingang van 1 januari is de gemeente naast het preventieve jeugdbeleid ook verantwoordelijk geworden voor alle vormen van jeugdhulp. Dit betreft de jeugd-GGZ; de voormalige AWBZ taken begeleiding (individueel en in groepsverband), persoonlijke verzorging en verblijf; de oude provinciale opgroei- en opvoedhulp; de hulp aan jeugdigen met een (licht) verstandelijke beperking; de jeugdbescherming en jeugdreclassering en de gesloten jeugdzorg.
Met ingang van 1 januari 2015 is de Verordening Jeugd en maatschappelijke ondersteuning in werking getreden, evenals het daarop gebaseerde Besluit Jeugd en maatschappelijke ondersteuning en beleidsregels.
Omdat de Jeugdwet naast de wijkteams nog een aantal andere toegangspoorten kent, zijn er samenwerkingsafspraken gemaakt met o.a. huisartsen, de Raad voor de Kinderbescherming, Veilig Thuis en gecertificeerde instellingen.
In 2015 is het beleidsplan “een bijzondere tijd” met betrekking tot het onderdeel jeugd herzien. Er is veel integraler gekeken naar de samenhang met aanpalende beleidsterreinen en de doorgaande lijn van preventie naar ondersteuning. Er zijn kaders opgesteld waarbinnen de middelen voor preventief jeugdbeleid besteed kunnen worden, waarbij er ook binnen dit preventieve beleid veel meer aandacht is voor eigen kracht (en kracht van de samenleving); duurzaamheid en co-creatie. De raad heeft hierover besloten in februari 2016.

-Beschermd wonen:
Wij hebben binnen het Zorg- en Veiligheidshuis Limburg Noord een regionaal kernteam ingericht dat in staat is om te beoordelen of Beschermd Wonen een passende maatwerkvoorziening is voor inwoners. Ook heeft dit team zittende cliënten in het Beschermd Wonen, waarvan de indicatie afliep in 2015, opnieuw beoordeeld.
Samen met de gemeenten uit de regio Noord- en Midden- Limburg en aanbieders zijn wij in overleg om beleid te formuleren ten aanzien van de maatwerkvoorziening Beschermd Wonen, zodat dit beter aansluit bij onze wens en die van onze inwoners om op zo veel mogelijk levensgebieden zelf maximale regie te hebben.
Uit onderzoek naar de overdracht van het rijk van de gegevens over de cliënten is gebleken dat daarin aanzienlijke onjuistheden zaten.

-Maatschappelijke Opvang:
Met gemeenten in de regio en zorgpartners wordt door middel van innovatietafels gewerkt aan een gedragen visie voor de regionale taken in het algemeen en de maatschappelijke opvang in het bijzonder. In 2016 zal een regionale visie ter vaststelling worden voorgelegd. We steken in op het zoveel als mogelijk lokaal realiseren van opvang en begeleiding. Ook koersen we op het meer inzetten van ambulante begeleiding en opvang in kleinschalige voorzieningen. De gezinsopvang voor 2 gezinnen aan de Eindhovenseweg is hiervan een voorbeeld.

-Huiselijk geweld en kindermishandeling:
In 2015 is Veilig Thuis in de regio Noord- en Midden Limburg een feit geworden door de samenvoeging van het voormalige Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK) en het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG). De organisatie van Veilig Thuis heeft de nodige hobbels moeten overwinnen. Zo is de samenwerking met de Mutsaersstichting per 1 juli 2015 beëindigd. U bent daarover geïnformeerd. Veilig Thuis is inmiddels georganiseerd middels een aparte stichting onder Bureau Jeugdzorg.
De regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling inclusief de beleidsagenda 2016 – 2018 is klaar voor besluitvorming bij de 14 gemeenten in de regio Noord- en Midden Limburg. Hiermee is de basis voor de komende jaren gelegd

-Inkoop en contractering
Om alle taken te kunnen uitvoeren heeft in 2014 een inkoopproces plaatsgevonden via de voorloper van de Modulaire Gemeenschappelijke Regeling (MGR) Sociaal Domein Limburg-Noord samen met de zes andere Noord-Limburgse gemeenten. Hierdoor zijn overeenkomsten gesloten met alle bestaande en een goot aantal nieuwe aanbieders.
In 2015 zijn de contracten voor 2016 gesloten.

-Monitor sociaal domein:
In 2015 is het model voor de monitor 3D sociaal domein ontwikkeld. Dit model is in november gepresenteerd aan de raad. Met deze monitor worden de wijken, inwoners, processen, klanttevredenheid, doelen, resultaten en kosten voor het hele sociale domein van Wmo, jeugdzorg en participatie in kaart gebracht. De monitor is nog in aanbouw en wordt in een smalle versie in april 2016 opgeleverd. Daarna vindt de doorontwikkeling plaats. De raad ontvangt twee maal per jaar monitorrapportages.

Financiën

bedragen x €1.000

Begroting na wijziging 2015

Rekening
2015

%

Verschil

Baten

4.071

6.436

158%

2.365

Lasten

128.082

128.518

100%

-436

Saldo baten en lasten

-124.011

-122.081

98%

1.929

Onttrekkingen aan reserves (baten)

606

7.527

1241%

6.921

Toevoegingen aan reserves (lasten)

2.592

10.544

407%

-7.952

Saldo verrekening met reserves

-1.985

-3.017

152%

-1.031

Totaal resultaat programma 04

-125.996

-125.098

99%

898